Euro-Wijzer – hoe je als gemeente vluchtelingen voor schulden behoedt
Vluchtelingen die in Nederland aankomen, kunnen zonder hulp nauwelijks financieel zelfredzaam worden. Eerder lopen zij het risico op problematische schulden. VluchtelingenWerk Nederland ontwikkelde de methodiek Euro-Wijzer, die helpt om geldproblemen voor te zijn. Inmiddels wordt Euro-Wijzer in 140 gemeenten ingezet.
Waarom worden vluchtelingen gerekend tot de risicogroepen voor problematische schulden? ‘Dat is omdat ze hun verblijf in Nederland vaak beginnen met een kwetsbare inkomenspositie’, vertelt Corine van Egten, werkzaam op het Landelijk bureau van VluchtelingenWerk Nederland en projectleider Euro-Wijzer.
Corona maakt het niet beter
Van Egten somt op: ‘Om de reis naar Nederland mogelijk te maken, zijn meestal al schulden gemaakt. Veel vluchtelingen voelen de financiële druk van hun familie in het land van herkomst. Om hun huis te kunnen inrichten, hebben ze een inrichtingskrediet gekregen, dat moet worden terugbetaald. Voor gezinshereniging moeten ze hoge legeskosten betalen. Om hun inburgeringslessen te kunnen volgen, sluiten ze vaak een lening af bij DUO.’
Ook het feit dat vluchtelingen vaak een andere culturele achtergrond hebben, in het begin de Nederlandse taal nog niet beheersen en niet bekend zijn met de Nederlandse samenleving, helpt niet. En dan is er dit jaar corona. Veel mensen zijn hun werk kwijtgeraakt. Communicatie gaat steeds meer digitaal en bijna altijd in het Nederlands.
Van Egten: ‘Probeer jij maar eens, als je hier nog niet lang bent, online een uitkering aan te vragen bij UWV. Of een aanvullende uitkering bij de gemeente.’
Euro-Wijzer
Vijf jaar geleden begon VluchtelingenWerk – een organisatie die bestaat uit 12.500 vrijwilligers en 1000 beroepskrachten - met Euro-Wijzer, een methode om de financiële zelfredzaamheid van vluchtelingen te vergroten. Van Egten: ‘We bieden de cursus zo snel mogelijk aan en proberen daarmee nog vóór het stadium van vroegsignalering en schuldhulp te zitten.’
Euro-Wijzer is een aanvulling op de maatschappelijke begeleiding die VluchtelingenWerk aanbiedt in opdracht van gemeenten, die wettelijk verplicht zijn deze begeleiding te bieden. Nieuwkomers leren zo hoe het Nederlandse financiële systeem in elkaar steekt en hoe je daar je weg in vindt. Ze trainen - voor zover nodig – hun eigen financiële vaardigheden. En er is budgetcoaching voor vluchtelingen die meer intensieve begeleiding nodig hebben.
Laag- en hoog-geletterd
Van Egten: ‘Euro-Wijzer is sterk gericht op vluchtelingen die hier pas kort zijn, vaak weinig opleiding hebben en laaggeletterd of analfabeet zijn. We werken daarom veel met beeldmateriaal, filmpjes en speciale oefeningen. Pictogrammen zijn bijvoorbeeld handig om de logo’s van allerlei organisaties te kunnen herkennen. Maar ook voor hoogopgeleide nieuwkomers werkt Euro-Wijzer goed om snel verder te komen.’
De afgelopen drie jaar zijn meer dan 1000 vrijwilligers getraind om Euro-Wijzer in te zetten – als budgetcoach, maatschappelijk begeleider of cursusleider. Inmiddels maken 140 gemeenten gebruik van de financiële begeleiding die VluchtelingenWerk biedt.
Van Egten: ‘Dat is niet niets. Maar realiseer je wel dat elke gemeente statushouders heeft. Ons doel is dan ook dat alle vluchtelingen een goede financiële begeleiding krijgen – van VluchtelingenWerk of andere organisaties. Er gaat veel goed. Maar er is ook nog genoeg werk te verrichten, bijvoorbeeld in de samenwerking tussen de verschillende organisaties die schuldpreventie en schuldhulp bieden.’
Meer weten
Hier en hier vind je meer over Euro-Wijzer
VluchtelingenWerk werkte ook mee aan het recent door Nibud gelanceerde geldplan Statushouders. Dit plan helpt vluchtelingen en hun begeleiders ook om na de maatschappelijke begeleiding nog beter wegwijs te worden in financieel Nederland.