Pilot vereenvoudigd dwangakkoord is succesvol
Het dwangakkoord is een effectief middel om (toch) te komen tot een schuldregeling. Maar het is ook een traject dat veel papierwerk en veel tijd kost. In Utrecht startte in 2018 een pilot om het traject te verkorten en vereenvoudigen. ‘De resultaten zijn positief en we hopen dat deze werkwijze ook bij andere arrondissementen ingang vindt.’
Annelies Stam en Joeri Eijzenbach zijn betrokken bij de dwangakkoord-pilot in Utrecht. Stam is schuldregelaar en interim senior Schulddienstverlening bij de gemeente Utrecht. Eijzenbach is beleidsadviseur bij de NVVK - de branchevereniging voor schuldhulpverlening, sociaal bankieren en bewindvoering.
Wat is precies het probleem met het dwangakkoord in zijn huidige vorm?
Eijzenbach: ‘Het dwangakkoord is een effectief middel om schuldeisers te laten instemmen met een aanbod. In ruim 80 procent van de gevallen is er sprake van succes, omdat de schuldeiser de weigering intrekt of de rechtbank het dwangakkoord toekent. Desondanks zie je dat sommige organisaties nog terughoudend zijn met het in gang zetten van een dwangakkoord. Dat kan liggen aan de tijd, durf en expertise die ermee gemoeid zijn.’
Stam bevestigt: ‘De aanvraag van een dwangakkoord moet aan allerlei wettelijke eisen voldoen. Zo moet je een Wet schuldsanering natuurlijke personen-verzoek (Wsnp-verzoek) toevoegen. Dat houdt in dat in dat je een heel dossier met papierwerk moet aanleveren bij de rechtbank, zoals stukken waaruit de schuld, het inkomen en de bezittingen van de schuldenaar blijken. Dat kost veel tijd en moeite, maar vereist ook expertise. Bovendien komt het regelmatig voor dat schuldeisers een dag voor de zitting of zelfs de dag van de zitting toch akkoord gaan. Dat is natuurlijk goed, maar betekent wel dat je onnodig veel energie, tijd en geld in het voortraject hebt gestopt.’
Eijzenbach vult aan: ‘In dat proces zorgen sommige schuldeisers ook nog voor onnodige vertraging, omdat zij niet, of te laat, op een verzoek reageerden.’
Welke verbeteringen worden met de pilot beoogd?
Stam: ‘Bij de pilot stuur je een Wsnp-verzoekschrift op zonder allerlei papierwerk van de schulden. Je voegt slechts twee documenten toe: een print vanuit de Basisregistratie Personen en een verzoekschrift dwangakkoord per weigerende schuldeiser. De rechtbank plant dan binnen drie maanden een zitting in. Pas twee weken voor de zitting moet al het papierwerk in orde zijn. Zo zorgt de pilot voor vereenvoudiging en verkorting van het werkproces.’
Eijzenbach: ‘Ook krijgen schuldeisers nu eerder een aankondiging van de rechtbank dat er een dwangakkoord aankomt. Een vooraankondiging van een rechtbank nemen mensen toch serieuzer. Het gesprek wordt dus eerder op gang gebracht.’
Stam: ‘Op het moment dat een schuldeiser na zo’n aankondiging toch akkoord gaat, vervalt het Wsnp-verzoek en blijft het opbouwen van het papierdossier je bespaard.’
Wat zijn meer precies de voordelen voor de schuldenaar?
Stam: ‘Een stap naar de rechter zorgt voor iemand met schulden voor veel extra stress. Een verkort dwangakkoord haalt de druk van de ketel, omdat we de inwoner (nog) niet hoeven te belasten met een Wsnp-verzoek.’
Eijzenbach: ‘Je verlaagt de drempel om een dwangakkoord in te dienen. Het dwangakkoord draagt juist bij aan een meer klantgerichte benadering die het Actieplan Brede Schuldenaanpak voor ogen heeft. Er wordt weer meer gekeken naar de persoon achter het dossier en niet sec juridisch. Hierdoor komt het klantperspectief weer op nummer één te staan.’
Hoe gaat het verder?
Stam: ’Ondanks dat wij geen harde cijfers hebben, ervaren wij wel het gewenste effect dat we minder werk hebben aan het dwangakkoord en we het sneller kunnen inzetten. Wij blijven de pilot dan ook voortzetten. Inmiddels worden schuldregelingskantoren door rechters buiten Utrecht opgeroepen om vooral het voortouw te nemen, zodat deze werkwijze ook bij hen in het arrondissement wordt opgestart. De bedoeling is dat de pilot landelijk voet aan de grond krijgt.’
Eijzenbach: ‘Zelf heeft de NVVK geen actieve rol bij de uitvoering van de pilot. Wel houden we als branchevereniging in de gaten wat deze pilot betekent voor de schuldhulpverlening. Als andere partijen ook zo positief zijn, zien wij zeker een rol voor ons weggelegd om dit landelijk te promoten.’