'Zou jij door jezelf geholpen willen worden?' - Taboes doorbreken rondom schulden
‘Ik kan het niet genoeg benadrukken: het kan iedereen overkomen.’ Zo trapte staatssecretaris van Sociale Zaken Tamara van Ark het congres ‘Taboes doorbreken’ af. Ze deed dat op 9 september in het Muntgebouw in Utrecht. Voor een grote zaal vol schuldhulpverleners, beleidsadviseurs, onderzoekers, ervaringsdeskundigen en andere professionals. En niet te vergeten Koningin Máxima. Zij onderstreepte met haar aanwezigheid het belang van het congres en de campagne Komuitjeschuld.nl en sprak met de ambassadeurs van de campagne.
Van Ark: ‘Schuldhulpverlening staat hoog op de politieke agenda. Dat is goed en er gebeurt veel. Maar er is nog veel te doen. Laten we ons realiseren dat de overheid zelf de grootste schuldeiser is. Ik praat veel met mensen die met schulden te maken hebben, zoals de voortreffelijke ambassadeurs van deze campagne. En dan hoor ik weer hoe belangrijk het is dat er achter het loket iemand zit die niet meteen een oordeel over jou heeft. Maar dat het iemand is met wie je van mens tot mens contact kunt maken. Als dat gebeurt, ontstaat er ruimte en kun je de weg naar boven weer vinden.’
Verder bepleitte de staatsecretaris dat gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de schuldhulp, meer met elkaar praten en van elkaar leren op dit gebied: ‘Allemaal apart het wiel uitvinden is zonde.’
Minder veroordelen
Filosoof en schrijver Désanne van Brederode gaf een filosofisch perspectief op schuld en taboe. Ze sloot aan bij Van Ark met een pleidooi voor meer mildheid en meer interesse voor elkaar: ‘Hoe is het zo gekomen? En hoe kunnen we dit samen oplossen? Hoe voorkomen we dat we jou nog jaren nadragen dat je schuldig bent en dus geen volwaardig onderdeel van deze samenleving? Hoe verminderen we vooroordelen, wantrouwen en stigmatisering? Er is veel te ontdekken, als we beseffen dat geen mens helemaal zonder schulden is. Dat schept een band.’ De complete lezing van Désanne van Brederode kan je hier teruglezen.
Ondernemer en schuld
Daarna kwamen de ambassadeurs aan het woord. Marc Mulder, die na de ondergang van zijn bedrijf in de schulden raakte: ‘Veel ondernemers weten niet dat er ook schuldhulp voor bedrijven bestaat. Dat is belangrijk, zeker in een tijd dat veel mensen gedwongen ondernemer, ofwel zzp’er, zijn. Vaak ontbreekt het aan kennis van elementaire bedrijfsvoering, waar je ook weer niet voor uit durft te komen. Dat kan grote problemen veroorzaken. Niet alle inkomsten zijn winst!’
Het hele verhaal
Ambassadeur Anneke Sweep: ‘Ik heb sinds mijn jeugd psychoses. Daardoor kwam ik uiteindelijk in de geldproblemen. Je merkt dat er vanuit hulpverlening te weinig naar het hele verhaal wordt gekeken. Je wordt aan de ene kant geholpen door de GGZ, en aan de andere kant door een bewindvoerder. Maar die communiceren dan totaal niet met elkaar. Dat lijkt ook een soort taboe. Dat is zonde.’
Verfrissend
Dat de taboes en vooroordelen onder ambtenaren nog niet de wereld uit zijn, bleek tijdens de kennissessies. Diana Piek, projectleider Transformatie Sociaal Domein in Boxtel en Sint-Michielsgestel, vertelde dat ze twee jonge ervaringsdeskundigen op de afdeling binnenbracht. Collega’s reageerden geschokt: ‘Gaan ze gewoon tussen ons zitten? Maar dan kunnen ze toch alles horen?!’
Een collega van een gemeentelijke kredietbank in Limburg voegde daaraan toe: ‘Stel jezelf als hulpverlenende professional eerst eens de vraag of je, in een situatie met schulden, door jezelf geholpen zou willen worden. Werkt verfrissend.’